Tin tức

Thời gian qua, mạng xã hội xôn xao hình ảnh một người phụ nữ đến hiệu thuốc và yêu cầu bán đơn theo đơn thuốc AI. Trường hợp này đã khiến nhiều người đặt ra câu hỏi về tính chính xác của AI khi cung cấp các thông tin về sức khỏe. Nhờ bác sĩ thử dùng AI để tra cứu những trường hợp bệnh lý (đơn giản và phức tạp) và trả lời những câu hỏi sau

1.Thưa bác sĩ, bác sĩ nói gì về thông tin mà AI đưa ra khi tra cứu những loại bệnh nêu trên.

Là một bác sĩ hồi sức cấp cứu và theo quan điểm y học chứng cứ, tôi nhận thấy đây là một chủ đề cần được thảo luận một cách nghiêm túc, đặc biệt trong bối cảnh người dân đang dễ dàng tiếp cận với các công cụ AI.

Chẩn đoán y khoa cơ bản bao gồm hai bước chính yếu:

Triệu chứng Cơ năng (Lời than phiền): là những điều bệnh nhân kể (đau đầu, sốt, ho, khó thở...). Đây là dữ liệu ban đầu mà AI có thể thu thập được thông qua hội thoại.

Triệu chứng Thực thể: Là quá trình bác sĩ thăm khám để kiểm tra trực tiếp cơ thể bệnh nhân (nhìn, sờ, gõ, nghe...).

Đây là điều mà AI hoàn toàn bỏ sót, AI chỉ đang nghe lời than phiền về bệnh tật của bạn qua màn hình, giống như chỉ nghe qua điện thoại và đoán bệnh. Chưa kể bác sĩ phải cần khai thác kỹ tiền sử về bệnh lý nền, di truyền, dị ứng, hoàn cảnh sống, nghề nghiệp…làm các xét nghiệm, thăm dò chức năng hay chẩn đoán hình ảnh mới có thể đưa ra chẩn đoán chính xác. Chỉ có chẩn đoán đúng thì kê đơn điều trị mới có hiệu quả và triệt để. Về điều trị, bác sĩ cũng phải cân nhắc lợi ích (chữa bệnh) so với nguy cơ tác dụng phụ hoặc có hại. Nhiều người mắc cùng một loại bệnh, nhưng bác sĩ cần tuân thủ nguyên tắc cá thể hóa. Ví dụ một loại thuốc hạ huyết áp hiệu quả với người này nhưng lại tuyệt đối không được dùng cho người bệnh có tiền sử hen phế quản, hoặc một loại thuốc kháng sinh thông thường sẽ phải giảm liều hoặc chống chỉ định cho bệnh nhân suy thận hoặc suy gan. AI không thể tự động biết và cân nhắc các bệnh lý nền của riêng bạn, dẫn đến nguy cơ ngộ độc hoặc làm bệnh nền nặng thêm.Vì vậy, việc dùng thông tin AI để tự chữa trị có thể gây hại đến sức khỏe của bản thân.

2. Không thể phủ nhận, AI có thể thuận lợi trong một số trường hợp vào lúc đêm hôm hoặc khẩn cấp, nhưng chỉ mang tính chất tham khảo. Bác sĩ có thể kể ra một vài trường hợp đã sử dụng đơn thuốc AI hoặc làm theo AI hướng dẫn và phải nhập viện không?

Hiện tại, chưa có thống kê chính thức về số lượng ca nhập viện trực tiếp do "đơn thuốc AI". Tuy nhiên, các nguy cơ này hoàn toàn có thể xảy ra trong thực tế.

Lời than phiền của người bệnh chỉ là một lát cắt, bệnh lý là một quá trình tiến triển. Triệu chứng đau có thể rất nhẹ lúc đầu, nhưng đó lại là khởi đầu của một bệnh lý cực kỳ nghiêm trọng.

Kinh nghiệm và thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ nhận ra các dấu hiệu 'báo động đỏ' mà AI chỉ xem là dữ liệu thông thường. Vì vậy có thể xảy ra tình trạng cấp cứu muộn dẫn đến hậu quả đáng tiếc thậm chí là tử vong.

3.Xin bác sĩ cho biết những nguy hiểm khi người bệnh chữa bệnh theo đơn thuốc AI. Bác sĩ nêu ví dụ một vài loại bệnh nếu không đến khám trực tiếp mà uống theo đơn thuốc AI sẽ nguy hiểm đến sức khoẻ về tức thì và về lâu dài sẽ như thế nào?

Bản thân tôi đã chứng kiến, tại Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an) cũng đã tiếp nhận thực tế những trường hợp thay vì khẩn trương đi cấp cứu thì người bệnh lại ngồi nhà hỏi bệnh trên mạng, nghe tư vấn từ người không có chuyên môn hoặc tự mua thuốc uống dẫn tới hậu quả đáng tiếc. Những chuyện như vậy hoàn toàn có thể xảy ra với thời đại bác sĩ AI như hiện nay. Tôi kể ra vài trường hợp có thể gây ảnh hưởng tức thì hoặc lâu dài như sau:

• Bạn đau bụng. AI kê đơn thuốc tiêu hóa và giảm đau thông thường.Thực tế: Cơn đau đó là do Viêm ruột thừa hoặc Thủng dạ dày. Việc dùng thuốc giảm đau che lấp triệu chứng sẽ khiến bạn trì hoãn đến bệnh viện. Khi đến được, ruột thừa đã vỡ hoặc nhiễm trùng đã lan rộng (viêm phúc mạc), dẫn đến phải phẫu thuật lớn thậm chí có nguy cơ sốc nhiễm trùng, tử vong.

• Người bệnh xuất hiện đau đầu trong thời gian dài, tự mua thuốc giảm đau theo lời người quen hay AI mách, giai đoạn đầu có thể chịu được. Đến ngày đau đầu không chịu nổi nữa mới vào viện thì đã xuất huyết não do cơn tăng huyết áp hoặc vỡ phình mạch mà trước đó hoàn toàn có thể tầm soát được nếu như bạn đi khám.

• Trường hợp khác, bệnh nhân bị suy tim, bệnh lý mạch vành đang dùng các thuốc chống đông dự phòng, vì đau khớp hỏi AI cho một số thuốc kháng viêm NSAID thậm chí Corticoid (một chất chống viêm mạnh) mà không hỏi tiền sử. Hậu quả, tăng giữ nước, phù phổi cấp, phải nhập viện cấp cứu, biến chứng khác khi đồng thời dùng 2 nhóm NSAID gây tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa…

• Hậu quả khi dùng Corticoid kéo dài không kiểm soát còn dẫn đến suy tuyến thượng thận, đái tháo đường thứ phát, loãng xương nặng, rối loạn chức năng cơ quan, suy giảm miễn dịch...

• Mùa lạnh này cũng phổ biến rất nhiều trường hợp mắc các triệu chứng đường hô hấp như sốt, ho, đau họng, mất tiếng, khó thở nếu hỏi AI sẽ cho ra các chẩn đoán viêm mũi xoang, viêm họng…và cho thuốc chữa triệu chứng, thậm chí là kháng sinh, kháng viêm Corticoid. Trong khi căn nguyên phần lớn theo mùa là do virus (70%), vì vậy việc kê kháng sinh là không cần thiết, gây ra tình trạng kháng kháng sinh phức tạp. Nếu ko được bác sĩ thăm khám kỹ hoàn toàn có thể bỏ sót bệnh lý nặng hơn như viêm phế quản, viêm phổi..vv..

4.Bác sĩ có lời khuyên gì dành cho mọi người khi sử dụng AI để tra cứu thông tin liên quan đến sức khỏe?

Trí tuệ nhân tạo là một kỳ tích của công nghệ, nhưng trong y học, sự tin tưởng tuyệt đối vào nó là một hành động vô trách nhiệm với chính mạng sống của bản thân.

Tuyệt đối không được tự ý mua và dùng thuốc theo đơn của AI, đặc biệt là kháng sinh, Corticoid, thuốc điều trị bệnh mạn tính, hoặc thuốc cần theo dõi liều.

Với các trường hợp cấp cứu (mất ý thức, yếu liệt đột ngột, đau ngực, khó thở, sốt cao kéo dài, nôn ra máu… và bất kỳ cơn đau nào bạn cảm thấy chưa từng có và dữ dội), hãy bỏ qua AI và gọi cấp cứu 115 hoặc đến thẳng bệnh viện ngay lập tức.

Hãy xem AI là một thư viện y khoa khổng lồ. Dùng nó để tra cứu kiến thức, tham khảo hoặc chuẩn bị các câu hỏi khi đi khám bệnh.

Đơn thuốc AI không có trách nhiệm, không có đôi tay khám bệnh, không có sự cảm thông từ y đức của người thầy thuốc và không có khả năng phân biệt bệnh lý cấp cứu, hiểm nghèo. Hãy để Bác sĩ là người quyết định điều trị để bảo vệ an toàn cho bạn và người thân.

_Phòng Chính trị_