Tin tức

Cột sống là cột trụ chính của cơ thể con người. Nó có nhiệm vụ quan trọng giúp kết nối các phần xương với nhau để nâng đỡ cơ thể, ống sống giúp bảo vệ tủy sống là cơ quan thần kinh chi phối mọi hoạt động của cơ thể. Chấn thương cột sống – tủy sống là một chấn thương nặng thường trong bệnh cảnh đa chấn thương do tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động. Vừa qua, khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện 19-8 đã cấp cứu 2 trường hợp chấn thương phức tạp, từng bước làm chủ các kỹ thuật khó trong phẫu thuật cột sống.

Trường hợp 1: Bệnh nhân nam 33 tuổi vào Bệnh viện 19-8 lúc 12 giờ 10 ngày 6/11/2022 với tình trạng đa chấn thương sau ngã cao 10m. Qua thăm khám và chụp cắt lớp vi tính ghi nhận tình trạng gãy trật cột sống ngực D6D7 – tổn thương tủy hoàn toàn, tràn máu tràn khí khoang màng phổi phải. Bệnh nhân được đẩy thẳng phòng mổ dẫn lưu khoang màng phổi với sự phối hợp của các bác sỹ khoa cấp cứu và khoa ngoại tổng hợp (B3). Sau mổ bệnh nhân còn tình trạng sốc đa chấn thương, thiếu máu, mất cảm giác – vận động hoàn toàn từ ngang rốn xuống, đã được hồi sức chống sốc và truyền máu. Nhận định của các bác sỹ chuyên ngành ngoại thần kinh là tổn thương cột sống tủy sống rất nặng cần phẫu thuật sau khi bệnh nhân ổn định hồi sức chống sốc và truyền máu. Bệnh nhân được mổ trong thời gian 3 giờ với phương pháp: Nắn chỉnh, cố định cột sống ngực bằng nẹp vít qua cuống từ D5-D8, mở cung sau giải ép thần kinh. Sau mổ bệnh nhân tỉnh hoàn toàn, cột sống được cố định vững chắc, hiện tình trạng tổn thương tủy chưa cải thiện rõ. Mục tiêu cuộc mổ là giải ép thần kinh sớm hy vọng phục hồi tốt, cố đinh cột sống vững để ngồi dậy trên xe lăn.

Hình ảnh trước mổ gãy trật đốt sống ngực D6D7

Hình ảnh sau mổ

Trường hợp 2: Bệnh nhân nam 19 tuổi vào Bệnh viện 19-8 lúc 3 giờ 19 phút ngày 15/11/2022 trong tình trạng tỉnh, đau vùng cột sống cổ, vết thương phức tạp vùng da đầu do tai nạn giao thông. Qua thăm khám và chụp cắt lớp vi tính ghi nhận tình trạng gãy trật cột sống cổ C4C5 không tổn thương tủy cổ. Bệnh nhân đã được cố định cột sống cổ tạm thời bằng nẹp Collier. Nhận định đây là một trường hợp gãy trật cột sống cổ phức tạp do tính chất mất vững cơ học và nguy cơ tổn thương thứ phát tủy cổ là rất cao nếu không can thiệp phẫu thuật. Qua hội chẩn các bác sỹ khoa ngoại thần kinh đã chỉ định mổ với mục đích nắn chỉnh-cố định cột sống bằng nẹp vít khối bên. Ngày 17/11/2022 bệnh nhân đã được ê kíp bác sỹ khoa ngoại thần kinh phẫu thuật cố định cột sống cổ bằng nẹp vít khối bên từ C3 đến C5. Sau mổ bệnh nhân tỉnh hoàn toàn, không có rối loạn cảm giác – vận động.

Hình ảnh trước mổ gãy trật cột sống cổ C4C5

Hình ảnh sau mổ (chụp dưới màn hình tăng sáng)

Bàn luận:

- Chấn thương cột sống tủy sống là tổn thương rất nặng của hệ thần kinh trung ương. Do vậy, khi tổn thương thường để lại di chứng rất nặng nề, là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

- Kỹ thuật bắt vít cột sống qua cuống sống ở đốt sống ngực, kỹ thuật bắt vít khối bên đốt sống cổ thấp là những kỹ thuật khó, đòi hỏi sự chính xác tỷ mỉ vì vị trí bắt vít nhỏ hẹp, nhiều cấu trúc mạch máu, thần kinh nằm cạnh nhau. Hiện khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện 19.8 đã phẫu thuật thành công và làm chủ được kỹ thuật.

Khuyến cáo:

- Chấn thương cột sống – tủy sống ở nước ta thường gặp do TNGT và TNLĐ, tính chất tổn thương nghiêm trọng nên để lại nhiều hậu quả cho BN và là gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội. Vì vậy cần khuyến cáo sâu rộng để nâng cao hiểu biết của người dân trong việc phòng ngừa tai nạn thương tích.

- Khi tai nạn xảy ra thì việc cấp cứu đúng cách và kịp thời đóng vai trò sống còn trong việc đảm bảo tính mạng, tránh các tổn thương thứ phát do quá trình vận chuyển sơ – cấp cứu. Cần tuyệt đối tuân thủ các hướng dẫn về cố định tạm thời và vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

_ThS.BS Nguyễn Văn Quang, ThS.BS Phạm Khánh Toàn - Khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện 19-8_